Cừu đen là những cá thể cừu có bộ lông màu đen bắt nguồn từ ảnh hưởng di truyền ở cừu do quy định của các gene hắc tố (Ngoãn cầu) chi phối về màu sắc và tạo ra sự khác biệt so với những con cừu thông thường (có bộ lông màu trắng), theo đó một gen lặn đôi khi biểu hiện ở sự ra đời của một con cừu với màu đen thay vì màu trắng. Cừu đen không chỉ đề cập đến màu lông của cừu mà còn là từ lóng để chỉ về những cá thể dị biệt, nổi loạn trong một tập thể, tương phản với cừu ngoan là tập hợp các cá thể dễ sai khiến và chỉ biết làm theo.